[←1]
C. Tuplin, “Achaemenid Arithmetic: Numerical Problems in Persian History,” Topoi Suppl. 1 (1997) 365–421.
[←2]
Otto Lendle, “Herodot 5.52/53 über die ‘Persische Königsstraße’,” Würzburger Jahrbücher für die Altertumswissenschaft 13 (1987) 25-36, στη σελ. 25.
[←3]
F. Williams, “Xenophon’s Dana and the Passage of Cyrus’ Army over the Taurus Mountains”, Historia 45.3 (1996) 284-314, στη σελ. 285.
[←4]
Βλέπε πιο κάτω, Κεφάλαιο 2, Ο Ξενοφών από την Αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας: 6ος αιώνας: Αγαθίας, παρασάγγης και Ξενοφών.
[←5]
Στράβων 11.1.5: Ο περσικός παρασάγγης, σύμφωνα με ορισμένους είναι εξήντα στάδια, αλλά σύμφωνα με άλλους είναι τριάντα ή σαράντα. Όταν ταξίδευα ανεβαίνοντας τον Νείλο, χρησιμοποιούσαν διαφορετικά μέτρα από πόλη σε πόλη όταν ονόμαζαν την απόσταση σε «σχοίνους», έτσι ώστε σε ορισμένα μέρη ο ίδιος αριθμός «σχοίνων» σήμαινε μεγαλύτερο ταξίδι και σε άλλα μικρότερο. Έτσι διατηρήθηκαν οι παραλλαγές μέχρι σήμερα, όπως παραδόθηκαν από την αρχή. (τὸν δὲ παρασάγγην τὸν περσικὸν οἱ μὲν ἑξήκοντα σταδίων φασίν, οἱ δὲ τριάκοντα ἢ τετταράκοντα. ἀναπλεόντων δ᾽ ἡμῶν τὸν Νεῖλον ἄλλοτ᾽ ἄλλοις μέτροις χρώμενοι τὰς σχοίνους ὠνόμαζον ἀπὸ πόλεως ἐπὶ πόλιν, ὥστε τὸν αὐτὸν τῶν σχοίνων ἀριθμὸν ἀλλαχοῦ μὲν μείζω παρέχειν πλοῦν ἀλλαχοῦ δὲ βραχύτερον: οὕτως ἐξ ἀρχῆς παραδεδομένον καὶ φυλαττόμενον μέχρι νῦν.)
[←6]
Tuplin 1997: 405.
[←7]
Για παράδειγμα Breitenbach H.R., “Xenophon von Athen”, στη Realencyclop ä die der Classischen Altertumswissenschaft (RE) τόμος IX A (1966), σελ. 1650 κ.ε.
[←8]
Βλέπε για παράδειγμα την Εισαγωγή τού G. Cawkwell στο R. Warner, Xenophon : The Persian Expedition (Λονδίνο 1972), σελ. 21-22.
[←9]
Για παράδειγμα Manfredi V., La Strada dei Diecimila : topografia e geografia dell ’ Oriente di Senofonte (Μιλάνο 1986), σελ. 14.
[←10]
Cawkwell ό. π.
[←11]
Θραύσμα 688 F 33 από το κατά Φώτιο βιβλίο 23 τού Κτησία. Βλέπε εδώ, προς το τέλος τού βιβλίου, «Τα Περσικά τού Κτησία στη Μυριόβιβλο τού Φωτίου».
[←12]
Ηρόδοτος 5.52. Για κείμενο και μετάφραση βλέπε πιο κάτω Κεφάλαιο 4: Πρώτη προσέγγιση τής διαδρομής. Τμήμα Πρώτο: Κύρου Ανάβαση από τις Σάρδεις στη Μυρίανδο.
[←13]
Tuplin 1997: 414.
[←14]
Πλίνιος HN 6.21.61-62.
[←15]
Lendle, Commentar, σελ. 350: 5.7.1/2.
[←16]
Ο Lendle παραπέμπει εδώ στο L. Dindorf, Xenophontis expeditio Cyri (Οξφόρδη 1855) σελ. 255.
[←17]
Φάσις: Η πόλη, σήμερα Πότι (Poti) στη Γεωργία, ιδρύθηκε από τούς αρχαίους Έλληνες περί τα τέλη τού 7ου ή τις αρχές τού 6ου π.Χ. αιώνα δίπλα στο σημείο όπου ο ποταμός Φάσις, ο σημερινός Ριόνι (Rioni), ο κύριος ποταμός τής Δυτικής Γεωργίας, χύνεται στον Εύξεινο Πόντο. Ο μύθος τού χρυσόμαλλου δέρατος τοποθετείται γεωγραφικά στη Φάση και τον ομώνυμο ποταμό. Υπήρξε ευημερούσα πόλη στο επί τού Ευξείνου Πόντου τέρμα τού αρχαίου δρόμου τού μεταξιού.
[←18]
Lendle, Commentar, σελ. 350: 5.6.35-37.
[←19]
Iσοκράτης, Πανηγυρικός 145-149. Το σχετικό απόσπασμα παρατίθεται στο Κεφάλαιο 3: Το ιστορικό περιβάλλον τής «Κύρου Ανάβασης». Η Ανταλκίδειος Ειρήνη (387/86 π.Χ.) και τα μετέπειτα.
[←20]
Βλέπε για παράδειγμα, Rennell, Illustrations: 225. W. Hamilton, Researches in Asia Minor, Pontus, and Armenia (Λονδίνο 1842): I, 197. R. H. Hewsen, Introduction to Armenian Historical Geography – II. The Boundaries of Achaemenid ‘Armina’, REArm. 17 (1983) 134. R. H. Hewsen (επιμ.), The geography of Ananias of Širak. The long and the short recensions (Βισμπάντεν 1992) 206.
[←21]
Στο Κεφάλαιο 3 έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα το άρθρο τού Rüdiger Schmitt (2002) για τις ελληνο-περσικές σχέσεις, άρθρο που υπάρχει στα αγγλικά στον ιστότοπο τής Encyclopaedia Iranica.