Παρέχονται εδώ συγκεντρωμένα τα τοπωνύμια και τα ονόματα των λαών που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, με ένδειξη κάθε παραγράφου τού κειμένου στην οποία εμφανίζονται.
Άβυδος (πόλη): Αρχαία πόλη τής Τρωάδας τής Μυσίας, επί τής ασιατικής ακτής τού Ελλησπόντου, βόρεια τής σημερινής τουρκικής πόλης Τσανάκκαλε (Çanakkale): 1.1.9
Αδραμύττιον (πόλη): Αρχαία πόλη στην αιολική ακτή τής Μυσίας, στη θέση τού σημερινού Εντρεμίτ (Edremit) τής Τουρκίας, χτισμένη στο βάθος τού ομώνυμου κόλπου, σε μικρή απόσταση από τις ακτές του: 7.8.7
Αθήνα (πόλη-κράτος): Η πατρίδα τού Ξενοφώντος, πρόσφατα ηττημένη κατά την εποχή τού βιβλίου από τούς Σπαρτιάτες στον Πελοποννησιακό Πόλεμο: 3.1.5, 3.1.7, 3.2.11, 4.8.4, 7.7.57
Αθηναίοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Αθήνας: 1.8.15, 2.1.11, 2.5.37, 2.6.2, 3.1.4, 3.1.5, 3.1.45, 3.1.47, 3.2.11, 3.3.20, 4.2.13, 4.5.24, 4.6.16, 5.1.16, 5.3.5, 5.6.14, 6.2.10, 6.5.11, 7.1.27-28, 7.2.17, 7.2.19, 7.2.31, 7.3.28, 7.6.41
Αιγύπτιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Αιγύπτου: 1.4.2, 1.8.9, 2.1.6, 2.5.13
Αίγυπτος (σατραπεία): Την εποχή τού Ξενοφώντος η Αίγυπτος είχε κατακτηθεί από τούς Πέρσες και επαναστατούσε συχνά: 2.1.14
Αινιάνες (λαός): Αρχαίος ελληνικός λαός τής κοιλάδας τού Σπερχειού με κύρια πόλη την Υπάτη: 1.2.6, 6.1.7
Αιολίς (χώρα): Η περιοχή στην οποία εγκαταστάθηκαν Αιολείς κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. Περιλάμβανε τα βορειοδυτικά παράλια τής Μικράς Ασίας και εκτεινόταν από την Τρωάδα μέχρι τον Έρμο ποταμό. Την εποχή τού Ξενοφώντος αποτελούσε τμήμα τής Μυσίας: 5.6.24
Ακαρνάνες (λαός): Λαός τής Ακαρνανίας, περιοχής τής αρχαίας Ελλάδας μεταξύ Ιονίου πελάγους, Αμβρακικού κόλπου και ποταμού Αχελώου: 4.8.18
Αλίσαρνα (πόλη): Αρχαία πόλη στην περιοχή τής Περγάμου: 7.8.17
Άλυς (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Κιζιλιρμάκ (Kızılırmak, «κόκκινος ποταμός») τής Τουρκίας, ο μακρύτερος ποταμός από εκείνους που αρχίζουν και τελειώνουν μέσα στη χώρα. Ο Άλυς έχει μήκος 1.150 χλμ, πηγάζει από την Ανατολική Ανατολία και παραλαμβάνοντας τα νερά των παραποτάμων του, κυριότεροι από τούς οποίους είναι ο Καππαδόξ (σήμερα Ντελίτζε, Delice), o Ντεβρέζ (Devrez) και ο Αμνίας (σήμερα Γκιοκιρμάκ, Gökırmak), χύνεται στον Εύξεινο Πόντο μεταξύ Σινώπης (Sinop) και Αμισού (Samsun): 5.6.9, 6.2.1
Αμπρακιώτες (λαός): Κάτοικοι τής αρχαίας Αμπρακίας (σημερινής Άρτας), Κορινθιακής αποικίας που ιδρύθηκε μεταξύ 650 και 625 π.Χ.: 1.7.18, 5.6.16, 6.4.13
Αμφίπολη (πόλη): Πόλη τής Μακεδονίας στην ανατολική όχθη τού Στρυμώνα, περίπου 5 χλμ από τις εκβολές του. Το ποτάμι έτρεχε γύρω από την πόλη σχεδόν κυκλικά και γι’ αυτό ονομάστηκε Αμφίπολις: 1.10.7, 4.6.1
Άντανδρος (πόλη): Ελληνική πόλη στη βόρεια πλευρά τού κόλπου τού Αδραμυττίου στην περιοχή τής Τρωάδος. Πάνω από την πόλη ήταν το όρος Ίδη τής Φρυγίας. Τοποθετείται στον λόφο Ντεβρέν (Devren), μεταξύ τού σημερινού χωριού Αβτζιλάρ (Avcılar) και τής πόλης Αλτινολούκ (Altınoluk): 7.8.7
Απολλωνία (πόλη): Αρχαία πόλη τής Μυσίας, ανατολικά τής Περγάμου, στον δρόμο προς τις Σάρδεις. Τοποθετείται μεταξύ των σημερινών τουρκικών πόλεων Γενιτσέ (Yenice) και Ντουβαρλάρ (Duvarlar): 7.8.15
Αραβία (χώρα): Στο βιβλίο εννοείται η έρημος τής Μεσοποταμίας και η λεκάνη τού Ευφράτη και όχι η εκτεταμένη χερσόνησος νοτιότερα: 1.5.1, 7.8.25
Αράξης (ποταμός): Πιθανότατα ο Αβόρρας τού Στράβωνα ή Χαβώρας τού Πτολεμαίου, ο σημερινός ποταμός Χαμπούρ (Habur) τής Συρίας, που πηγάζει από τα Κουρδικά όρη, ρέει προς νότο και χύνεται στον Ευφράτη κοντά στην πόλη Μπουσάιρα (Busayrah): 1.4.19
Αργείοι (λαός): Οι κάτοικοι τού Άργους: 4.2.13, 4.2.17
Αρκάδες (λαός): Οι κάτοικοι τής Αρκαδίας: 1.2.9-10, 1.4.7, 2.1.10, 2.5.31, 2.5.33, 3.3.5, 4.1.27, 4.8.18, 5.6.14, 6.1.11-12, 6.2.9-11, 6.2.16-17. 6.3.1, 6.3.4, 6.3.9, 6.3.12, 6.3.24-25, 6.4.9, 6.4.11, 6.4.13, 6.4.22, 6.5.11, 7.1.32, 7.3.23, 7.6.8-9
Αρκαδία (περιοχή): Περιοχή τής αρχαίας Ελλάδας, που περιλάμβανε και μέρος τής σημερινής ορεινής Κορινθίας: 1.2.1, 2.6.30, 3.1.47, 4.1.18, 4.2.11, 6.1.30, 7.6.40
Αρμένη (πόλη): Αρχαία πόλη, δεύτερο λιμάνι τής Σινώπης, στη δυτική πλευρά τής ευρύτερης χερσονήσου: 6.1.15, 6.1.17, 6.2.1
Αρμενία (σατραπεία): Περιοχή μεταξύ Πόντου, Καππαδοκίας, Μηδίας και Ιβηρίας (σημερινής Γεωργίας). Την εποχή τού Ξενοφώντος νοτιοανατολικό όριο τής Αρμενίας ήταν ο παραπόταμος τού Τίγρη Κεντρίτης (Bohtan-Su), ενώ η σατραπεία περιλάμβανε ολόκληρη τη λεκάνη τού Δυτικού Τίγρη καθώς και εκείνη τού Δυτικού Ευφράτη: 3.5.17, 4.1.3, 4.3.1, 4.3.3, 4.3.20, 4.4.1, 4.4.4, 4.5.33-34
Αρμένιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Αρμενίας: 4.3.4
Άρπασος (ποταμός): Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο Ξενοφών εννοεί εδώ μάλλον τον Άκαμψι, τον σημερινό Τσορούχ (Çoruh), που πηγάζει από την οροσειρά Μεστζίτ (Mescit) τής βορειο-ανατολικής Τουρκίας, περνά από τις πόλεις Μπαϊμπούρτ (Bayburt, Βαϊβερδών), Ισπίρ (Ispir, Συσπιρίτις) και Αρτβίν (Artvin, Λίβανα) και στη συνέχεια ρέει στη Γεωργία, εκβάλλοντας στον Εύξεινο Πόντο νότια ακριβώς τού Βατούμ (Batumi, Βαθύς Λιμήν), λίγα χιλιόμετρα βόρεια από την τουρκο-γεωργιανή μεθόριο. Στο βιβλίο αυτό έχουμε δείξει ότι ο Άρπασος δεν μπορεί να είναι άλλος από τον ποταμο Άρπα τσάι (αρμενικά Αχουριάν), που αποτελεί το βόρειο τμήμα τής μεθορίου Τουρκίας-Αρμενίας: 4.7.18
Ασία (χώρα): Κατά κανόνα στο βιβλίο η Μικρά Ασία: 5.3.6, 7.1.1-2, 7.1.27, 7.2.2, 7.2.8-9, 7.2.12, 7.2.15, 7.2.24, 7.2.28, 7.6.12, 7.6.25, 7.6.32
Ασιναίοι (λαός): Οι κάτοικοι τής λακωνικής Ασίνης: 5.3.4, 5.6.36, 7.2.1
Ασίνη (πόλη): Η τοποθεσία στη Λακωνία όπου φαίνεται ότι ήταν κτισμένη η ομώνυμη πόλη βρισκόταν ανάμεσα στις Καμάρες και το Σκουτάρι τής Μάνης: 6.4.11, 7.1.40
Ασπένδιοι (λαός): Κάτοικοι τής Ασπένδου, αρχαίας πόλης τής Παμφυλίας στις όχθες τού ποταμού Ευρυμέδοντος (σήμερα Köprüçay): 1.2.12
Ασσύριοι (λαός): Ο λαός τής Ασσυρίας, που ήταν περσική σατραπεία την εποχή τού Ξενοφώντος: 7.8.15
Αχαΐα (χώρα): Αρχαία (και σύγχρονη) περιοχή τής Ελλάδας: 1.1.11, 1.2.3, 2.5.31
Αχαιοί (λαός): Οι κάτοικοι τής αρχαίας Αχαΐας: 2.6.30, 3.1.47, 5.6.14, 5.6.27, 6.2.4, 6.2.7, 6.2.9-11, 6.2.16, 6.3.24, 6.5.11, 7.1.32, 7.2.1, 7.5.4
Αχερουσιάς (χερσόνησος): Χερσόνησος και ακρωτήριο στο ανατολικό άκρο τής Ηράκλειας Ποντικής (Karadeniz Ereğli) στον Εύξεινο Πόντο με σημερινό όνομα Μπαμπά Μπουρνού (Baba Burnu): 6.2.2
Βαβυλών (πόλη): Πανάρχαια πόλη τής Μεσοποταμίας (ιδρύθηκε το 1867 π.Χ.), τα ερείπια τής οποίας βρίσκονται 85 περίπου χλμ νότια τής Βαγδάτης. Η πόλη ήταν χτισμένη επί τού Ευφράτη, στην όχθη του προς τον Τίγρη ποταμό. Την εποχή των Περσών ήταν μια από τις τέσσερις πρωτεύουσες τής αυτοκρατορίας: 1.4.11, 1.4.13, 1.5.5, 2.2.6, 2.4.12, 3.5.13, 3.5.15, 5.5.4, 7.8.25
Βαβυλωνία (σατραπεία): Περσική σατραπεία την εποχή τού Ξενοφώντος με πρωτεύουσα τη Βαβυλώνα: 1.7.1, 2.2.13
Βιθυνοί (λαός): Απόγονοι των Θρακών Θυνών, κάτοικοι τής αρχαίας Βιθυνίας, περιοχής μεταξύ Βοσπόρου και Προποντίδας (δυτικά), Παφλαγονίας (ανατολικά), Ευξείνου Πόντου (βόρεια) και Μυσίας και Φρυγίας (νότια): 6.2.17, 6.4.2, 6.4.24, 6.4.26, 6.5.30, 6.6.37, 7.8.25
Βισάνθη (πόλη): Ιωνική αποικία στη βόρεια ακτή τής Προποντίδας, που ιδρύθηκε από τη Σάμο στη θέση τής θρακικής Ραιδεστού (σήμερα Ροντοστό, Rodosto στην Ευρωπαϊκή Τουρκία), σε στρατηγική θέση για τον έλεγχο τής εισόδου στο Ιερόν Όρος: 7.2.38, 7.5.8
Βοιωτία (χώρα): Αρχαία (και σύγχρονη) περιοχή τής Ελλάδας: 2.5.31, 2.6.16, 3.1.31, 5.3.6, 5.6.19
Βοιωτοί (λαός): Οι κάτοικοι τής Βοιωτίας: 1.1.11, 3.1.26, 5.6.21, 5.6.25
Βυζάντιοι (λαός): Οι κάτοικοι τού αρχαίου Βυζαντίου: 7.1.39, 7.2.6
Βυζάντιον (πόλη): Σήμερα Ιστάμπουλ (Istanbul), Τουρκία. Αρχαία ελληνική αποικία στις ακτές τού Βοσπόρου, που καταλάμβανε τον ανατολικότερο από τούς επτά λόφους, στους οποίους αναπτύχθηκε αργότερα η Κωνσταντινούπολη. Θεωρείται ότι ιδρύθηκε από Μεγαρείς υπό τον Βύζαντα περί το 657 π.Χ., από τον οποίο πήρε και το όνομά του. Ο αρχικός οικισμός, που καταστράφηκε στη διάρκεια τής βασιλείας τού Δαρείου Α’ από τον Πέρση σατράπη Οτάνη, επαναποικίστηκε από τον Σπαρτιάτη Παυσανία, που τον απέσπασε από τούς Πέρσες μετά την μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.): 6.2.13, 6.4.2-3, 6.4.18, 6.6.13, 7.1.2-3, 7.1.7, 7.1.19, 7.1.27, 7.1.38, 7.2.1, 7.2.5, 7.2.6-7, 7.2.12, 7.2.27, 7.3.3, 7.5.1
Γάνος (πόλη): Αρχαία πόλη τής Ανατολικής Θράκης στις ακτές τής Προποντίδας, αποικία των Μεγαρέων, που ανήκε στο βασίλειο των Οδρυσών, στη θέση τού σημερινού Γκαζικιόι (Gaziköy): 7.5.8
Γυμνιάς (πόλη): Αρχαία πόλη, η μόνη κατονομαζόμενη από τον Ξενοφώντα στη διαδρομή από τα όρη Καρδούχων μέχρι την Τραπεζούντα. Άλλοι την τοποθετούν στην τουρκική Μπαϊμπούρτ, άλλοι στη Γκουμούσχανε, άλλοι ανατολικά τού Ερζερούμ, άλλοι στην Ισπίρ. Στο βιβλίο αυτό υποστηρίζουμε ότι Γυμνιάς ήταν το Γκυουμρί τής σημερινής βορειοδυτικής Αρμενίας: 4.7.19
Δάνα (Τύανα) (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Καππαδοκίας στη θέση τού σημερινού Κεμερχισάρ (Kemerhisar): 1.2.20
Δαρδανείς (λαός): Οι κάτοικοι τής Δαρδάνου: 5.6.19, 5.6.21, 5.6.37, 6.1.32, 7.5.4
Δάρδανος (πόλη): Ελληνική αποικία των Αιολέων στην Τρωάδα επί τού Ελλησπόντου, 20 περίπου χλμ από την αρχαία Τροία. Από το όνομά της προέρχεται η σύγχρονη ονομασία τού Ελλησπόντου (Δαρδανέλλια): 3.1.47, 7.1.40, 7.2.1, 7.3.18
Δάρδας (ποταμός): Μάλλον ο ποταμός Σαζούρ (Sājur), που πηγάζει στην Τουρκία, έχει μήκος 108 χλμ και χύνεται στον Ευφράτη στη Συρία: 1.4.10
Δέλτα Θράκης (περιοχή): Περιοχή μεταξύ Βυζαντίου και Σαλμηδυσσού, ενδεχομένως η στενή λωρίδα μεταξύ Ευξείνου Πόντου, Βοσπόρου και Προποντίδας: 7.1.33, 7.5.1
Δελφοί (μαντείο): Το γνωστότερο μαντείο τού αρχαίου ελληνικού κόσμου, στο οποίο προσέφυγε και ο Ξενοφών: 3.1.5, 5.3.5, 6.1.22
Δόλοπες (λαός): Αρχαίος ελληνικός λαός εγκατεστημένος γύρω από την οροσειρά των Αγράφων: 1.2.6
Δρίλες (λαός): Αρχαίος λαός τής Μικράς Ασίας στα ορεινά τού Πόντου πάνω από την Τραπεζούντα: 5.2.1-3
Εκβάτανα (πόλη): Πρωτεύουσα τής Μηδίας που καταλήφθηκε από τον Κύρο Β’ τον Μεγάλο το 549 π.Χ. Βρισκόταν στους πρόποδες τού όρους Αλβάντ (Alvand), στο έδαφος τού σημερινού δυτικού Ιράν. Την εποχή τού Ξενοφώντος ήταν θερινή κατοικία των Περσών βασιλέων: 2.4.25, 3.5.15
Ελλάς (χώρα): 1.2.9, 1.3.4, 1.3.14, 1.4.7, 2.1.17, 2.3.15, 2.3.18, 2.3.26, 2.3.29, 2.4.4, 2.4.13, 3.1.2, 3.1.30-31, 3.2.4, 3.2.13, 3.2.26, 3.4.46, 3.5.5, 4.8.6, 5.1.2, 5.4.5, 5.6.15, 5.6.18, 5.6.22, 5.6.25, 5.6.33, 5.7.6-7, 5.7.9, 6.1.17, 6.4.8, 6.5.23, 6.6.12, 6.6.14, 6.6.16, 6.6.23, 6.6.34, 7.1.33
Έλληνες (λαός): Οι κάτοικοι τής Ελλάδας: 1.1.2, 1.1.6, 1.1.9, 1.2.1, 1.2.14, 1.2.17, 1.2.9, 1.2.15-16, 1.2.18-19, 1.3.4-5, 1.4.3, 1.4.9, 1.4.11, 1.4.13-14, 1.5.16, 1.6.4-5, 1.7.1-3, 1.7.7-8, 1.7.10, 1.7.14, 1.8.2, 1.8.4-5, 1.8.10-11, 1.8.13-15, 1.8.17, 1.8.19-20-21, 1.8.24, 1.10.3-10, 1.10.12-13, 1.10.16, 1.10.18-19, 2.1.1, 2.1.4, 2.1.6, 2.1.8-9, 2.1.17-18, 2.2.8-9, 2.2.14, 2.2.19, 2.2.21, 2.3.1, 2.3.4-5, 2.3.13, 2.3.17-19, 2.3.21, 2.3.25, 2.3.28, 2.4.1-3, 2.4.7, 2.4.9-10, 2.4.14, 2.4.22, 2.4.24-27, 2.5.22-23, 2.5.37, 2.5.33-39, 2.6.2, 3.1.1-2, 3.1.10, 3.2.26, 3.3.2, 3.3.7, 3.3.9-10, 3.4.2-6, 3.4.16-19, 3.4.23-24, 3.4.26-27, 3.4.29-30, 3.4.33-37, 3.4.44-45, 3.5.1-3, 3.5.13, 4.1.1-2, 4.1.8, 4.1.10, 4.1.12, 4.1.16, 4.1.24, 4.2.7, 4.2.10, 4.2.12, 4.2.15, 4.2.17-20, 4.2.22, 4.3.1, 4.3.5, 4.3.7, 4.3.22, 4.3.26, 4.3.31-33, 4.4.5-6, 4.4.18, 4.5.10, 4.6.24-26, 4.7.2, 4.7.17-22, 4.7.27, 4.8.1-2, 4.8.7-9, 4.8.19, 4.8.23, 4.8.25, 5.1.1, 5.1.17, 5.2.2-3, 5.2.19, 5,2,28, 5.4.3-4, 5.4.14-20, 5.4.26-28, 5.4.30, 5.4.33-34, 5.5.1, 5.5.5, 5.5.8-9, 5.5.25, 5.6.2-3, 5.6.11, 5.6.15, 5.7.19-20, 5.7.30, 6.1.2, 6.1.13-15, 6.2.3, 6.3.5-10, 6.3.17, 6.3.22-23, 6.4.2, 6.4.24-27, 6.5.8, 6.5.26-31, 6.6.1, 6.6.9-10, 7.1.1, 7.1.20, 7.1.30, 7.2.11, 7.2.23, 7.3.21, 7.3.34, 7.3.37, 7.3.40, 7.3.46, 7.4.2-3, 7.4.11, 7.4.16-17, 7.5.14, 7.6.33, 7.6.41, 7.7.1-2, 7.8.12, 7.8.17, 7.8.24
Ελλησποντιακές πόλεις: Οι αρχαιοελληνικές πόλεις στην ευρωπαϊκή (θρακική) ακτή τού Ελλησπόντου, που δέχονταν επιθέσεις από τούς Θράκες: 1.1.9
Ελλήσποντος (θάλασσα): Η στενή θαλάσσια λωρίδα που συνδέει το Αιγαίο πέλαγος με την Προποντίδα, γνωστή επίσης ως Δαρδανέλλια: 1.1.9, 2.6.3, 7.2.5
Ερέτρια (πόλη): Αρχαία πόλη στην Εύβοια, που υποστήριξε την Ιωνική Επανάσταση (499 π.Χ.) και καταστράφηκε από τούς Πέρσες πριν από τη Μάχη τού Μαραθώνα (490 π.Χ.): 7.8.8
Ευοδείς (λαός): Ίσως κάτοικοι κάποιας περιοχής τής Ηλείας: 7.4.18
Ευφράτης (ποταμός): Ο μεγαλύτερος ποταμός τής Δυτικής Ασίας. Σχηματίζεται από τη συμβολή δύο κλάδων που πηγάζουν βορειοανατολικά τής λίμνης Βαν (Van, η αρχαία Αρσηνή ή Θωσπίτις) στην ανατολική Τουρκία και κατευθύνονται στην αρχή δυτικά. Ο βορειότερος και βραχύτερος κλάδος μήκους 450 χλμ ονομάζεται Δυτικός Ευφράτης επειδή πηγάζει δυτικότερα και είναι ο σημερινός Καρασού (Karasu, «μαύρο νερό»). Ο νοτιότερος και μακρύτερος κλάδος μήκους 650 χλμ ονομάζεται Ανατολικός Ευφράτης επειδή πηγάζει ανατολικότερα και είναι ο Τηλεβόας τού Ξενοφώντος, ο σημερινός Μουράτ Σου (Murad Su). Το μήκος τού Ευφράτη, από τις πηγές τού Ανατολικού Ευφράτη μέχρι τη συμβολή τού Ευφράτη με τον Τίγρη, υπολογίζεται σε 3.000 χλμ, από τα οποία 1.230 βρίσκονται στην Τουρκία, 710 στη Συρία και 1.060 στο Ιράκ. Ο σημερινός δίαυλος Σατ αλ-Αράμπ, που χύνει τα νερά τής συμβολής Τίγρη-Ευφράτη στον Περσικό Κόλπο, έχει μήκος περίπου 150 χλμ: 1.3.20, 1.4.11, 1.4.14, 1.5.1, 1.5.5, 1.5.10, 1.7.15, 1.8.4, 1.10.7, 2.4.6, 4.1.4, 4.5.2
Έφεσος (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη στη δυτική ακτή τής Μικράς Ασίας, ο αρχαιολογικός χώρος τής οποίας βρίσκεται, απέναντι από τη Σάμο, ανάμεσα στις τουρκικές πόλεις Σελτσούκ (Selçuk) και Κουσάντασι (Kuşadası), 85 περίπου χλμ νότια τής Σμύρνης (Izmir). Στην αρχαιότητα η Έφεσος ήταν βασικό λιμάνι επικοινωνίας με την Ελλάδα (εκεί αποβιβάστηκε και ο Ξενοφών), ενώ ήταν διάσημη για τον ναό τής Άρτεμης, ένα από τα επτά θαύματα τού αρχαίου κόσμου: 1.4.2, 2.2.6, 5.3.8, 6.1.23
Ζαπάτας (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Μεγάλος Ζαμπ ή Άνω Ζαμπ (Zab, ο Λύκος των αρχαίων), που έχει μήκος περίπου 400 χλμ, πηγάζει στην Τουρκία κοντά στη λίμνη Βαν και χύνεται στον Τίγρη στο Ιράκ, νότια τής Μοσούλης: 2.5.1, 3.3.6
Ηλείοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Ήλιδας: 2.2.20, 3.1.34, 7.1.32
Ήλις (χώρα): Περιοχή τής αρχαίας Ελλάδας, που αντιστοιχεί με τον σημερινό νομό Ηλείας: 6.4.10, 7.8.10
Ηράκλεια (πόλη): Η σημερινή Καραντενίζ Ερεγλί (Karadeniz Ereğli, Ηράκλεια Ποντική), αρχαία ελληνική πόλη στην ακτή τής Βιθυνίας, στις εκβολές τού ποταμού Λύκου, που ιδρύθηκε από Μεγαρείς περί το 560-558 π.Χ.: 5.6.10, 5.6.19, 6.3.16, 6.4.2
Ηρακλειώτες (λαός): Οι κάτοικοι τής Ηράκλειας Ποντικής: 5.6.21, 5.6.26, 5.6.35, 6.2.3-4, 6.2.8, 6.2.17, 6.2.19, 6.4.23
Ηρακλειώτιδα (περιοχή): Η περιοχή τής Ηράκλειας Ποντικής: 6.2.19
Θάψακος (πόλη): Αρχαία πόλη τής Συρίας στην προς τα νοτιοανατολικά στροφή τού Ευφράτη, το όνομα τής οποίας στα αραμαϊκά (Thaphsakh) σημαίνει πέρασμα ποταμού. Ταυτίζεται με την αρχαία Καρχεμίς (Carchemish), που αποτελεί σήμερα εκτεταμένο χώρο ερειπίων στις δύο πλευρές των συνόρων Τουρκίας-Συρίας, στη δυτική όχθη τού Ευφράτη, περίπου 60 χλμ νοτιοανατολικά τής τουρκικής Γκαζιαντέπ (Gaziantep) και 100 χλμ βορειοανατολικά από το Χαλέπι τής Συρίας: 1.4.11
Θερμώδων (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Τέρμε (Terme) τής Τουρκίας, που χύνεται στον Εύξεινο Πόντο μεταξύ των πόλεων Κοτύωρα (σήμερα Ορντού, Ordu) και Αμισός (σήμερα Σαμσούν, Samsun). Κατά την ελληνική μυθολογία στις όχθες τού Θερμώδοντα ήταν χτισμένη η θρυλική πρωτεύουσα των Αμαζώνων, η Θεμίσκυρα: 5.6.9, 6.2.1
Θεσσαλοί (λαός): Οι κάτοικοι τής Θεσσαλίας: 1.1.10, 1.2.6, 1.7.1, 2.1.5, 2.5.31, 2.6.21, 5.8.23
Θηβαίοι (λαός): Οι κάτοικοι τής αρχαίας Θήβας στην Ελλάδα: 2.1.10, 7.1.33
Θήβης πεδίον (περιοχή): Η περιοχή τής αρχαίας πόλης Θήβης τής Μυσίας, που αναφέρεται συχνά από τον Όμηρο (πατρίδα τής Ανδρομάχης, τής Χρυσηίδας κλπ.). Η πόλη δεν υπήρχε πια την εποχή τού Ξενοφώντος: 7.8.7
Θήχης (βουνό): Το βουνό από τα οποίο οι Μύριοι πρωτοαντίκρυσαν τη θάλασσα. Οπωσδήποτε κάποιο τμήμα των Ποντικών Άλπεων πάνω από την Τραπεζούντα, η ακριβής θέση τού οποίου εξαρτάται από τη θέση τής πόλης Γυμνιάς: 4.7.21
Θούριοι (πόλη): Αποικία των Αθηναίων στην κάτω Ιταλία. Η πόλη ιδρύθηκε το 444 π.Χ. στην θέση τής ερειπωμένης Σύβαρης, η οποία είχε καταστραφεί το 510 π.Χ. από τον γειτονικό Κρότωνα. Ήταν η μοναδική αποικία που ίδρυσαν οι Αθηναίοι στην δύση: 5.1.2
Θράκες (λαός): Οι κάτοικοι τής Θράκης: 1.1.9, 1.2.9, 1.3.4, 1.5.13, 2.2.7, 2.6.2, 2.6.5, 6.1.5-6, 6.2.16, 6.3.3, 6.3.6, 6.3.8-9, 6.3.11, 6.3.23, 6.4.2, 7.1.5, 7.2.1, 7.3.21-22, 7.3.26, 7.3.34, 7.5.1, 7.5.12, 7.8.25, 7.4.4, 7.4.11-12, 7.4.17, 7.5.13, 7.6.28, 7.6.32, 7.6.41, 7.7.32
Θράκες Μελινοφάγοι (λαός): Λαός τής Θράκης: 7.5.12
Θράκες Ορεινοί (λαός): Λαός τής Θράκης: 7.4.11-12, 7.4.17, 7.4.21
Θράκη (χώρα): Την εποχή τού Ξενοφώντος η χώρα στην Ευρώπη μεταξύ Νέστου ποταμού (δυτικά), Βοσπόρου και Ευξείνου Πόντου (ανατολικά), Ελλησπόντου και Προποντίδας (νότια), που εκτεινόταν βόρεια μέχρι την περιοχή τού Δούναβη. Ασιατική Θράκη ονομαζόταν η Βιθυνία: 5.1.15, 6.2.17-19, 6.4.1, 7.1.13-14, 7.1.33, 7.2.9, 7.6.25
Θύμβριον (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Φρυγίας στην περιοχή τής σημερινής πόλης Ακσεχίρ (Αkşehir): 1.2.13
Θυνοί (λαός): Λαός τής Θράκης. Τμήμα του πέρασε τον Βόσπορο και συγκρότησε τον λαό των Βιθυνών: 7.2.22, 7.2.32, 7.4.1, 7.4.5, 7.4.14, 7.4.18, 7.4.22
Ιασωνία (ακτή): Η ακτή τού Ευξείνου Πόντου στην περιοχή τού Ιασωνίου ακρωτήριου (σήμερα Yason Burnu, Γιάσον Μπουρνού), δυτικά από τα Κοτύωρα (Ordu): 6.2.1
Ίδη (βουνό): Το σημερινό Καζ Νταγί (Kazdağı) στη βορειοδυτική Τουρκία, κατά μήκος τής βόρειας ακτής τού κόλπου τού Αδραμυττίου (Edremit Körfezi), 25 περίπου χλμ νοτιοανατολικά των ερειπίων τής αρχαίας Τροίας: 7.8.7
Ιερόν Όρος (βουνό): Το όνομα τής οροσειράς που αναπτύσσεται παράλληλα με την βόρεια ακτή τής Προποντίδας, από τη Βισάνθη (Ραιδεστό) μέχρι τον λαιμό τής Θρακικής Χερσονήσου (Καλλίπολη). Το όνομα Ιερόν Όρος στα τουρκικά διασώζει στην περιοχή η σύγχρονη ονομασία τής αρχαίας Ραιδεστού (Tekirdağ, Τεκιρντάγ): 7.1.14, 7.3.3
Ικόνιον (πόλη): Σήμερα Κόνυα (Konya), πόλη στην κεντρική Τουρκία στο υψίπεδο τής Ανατολίας: 1.2.19
Ίρις (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Γεσιλιρμάκ (Yeşilırmak, «πράσινος ποταμός») τής Τουρκίας. Πηγάζει βορειοανατολικά τής Σεβάστειας (σήμερα Σίβας, Sivas), περνάει από την Ευδοκιάδα (σήμερα Τοκάτ, Tokat) και την Αμάσεια (σήμερα Αμάσυα, Amasya) και χύνεται στον Εύξεινο Πόντο στην περιοχή τής Αμισού (σήμερα Σαμσούν, Samsun) ύστερα από 418 χλμ. Στους παραποτάμους του περιλαμβάνονται ο αρχαίος Σκύλαξ (σήμερα Τσέκερεκ, Çekerek) και ο αρχαίος Λύκος (σήμερα Κελκίτ, Kelkit): 5.6.9, 6.2.1
Ισσός (πόλη): Αρχαία πόλη, 30 χλμ βόρεια τής σύγχρονης Ισκεντερούν (İskenderun, Αλεξανδρέττα) στη νοτιοδυτική Τουρκία, διάσημη αργότερα για τη νίκη τού Αλέξανδρου επί των Περσών (333 π.Χ.): 1.2.24, 1.4.1, 1.4.4
Ιωνία (περιοχή): Η ανατολική ακτή τού Αιγαίου απέναντι από τα νησιά Χίο και Σάμο. Εκτεινόταν από τον ποταμό Έρμο στα βόρεια μέχρι τον ποταμό Μαίανδρο στον νότο, ενώ δυτικά τη χώριζαν βουνά από τη Λυδία και την Καρία. Στην Ιωνία συμπεριλαμβάνονταν και τα νησιά Χίος και Σάμος, που είχαν αποικιστεί από Ίωνες. Βορειότερη αρχαία πόλη τής Ιωνίας ήταν η Φώκαια και νοτιότερη η Μίλητος. Την εποχή τού βιβλίου η Ιωνία περιλαμβανόταν στη σατραπεία Λυδίας τού Κύρου, εκτός από τη Φώκαια στον βορρά, που ανήκε στη σατραπεία τού Φαρνάβαζου (Ελλησποντιακή Φρυγία) και τη Μίλητο στον νότο, που ανήκε στη σατραπεία τού Τισσαφέρνη (Καρία): 1.2.21, 1.4.13, 2.1.3, 2.2.6, 3.5.15
Κάϊκος (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Μπακίρ (Bakırçay) τής Μικράς Ασίας, που πηγάζει από το όρος Τήμνος, ρέει μέσα από τη Λυδία, τη Μυσία και την Αιολίδα και εκβάλλει στο Αιγαίο, στον Ελαιατικό κόλπο, βόρεια τής αρχαίας πόλης Ελαίας (σήμερα Çandarlı, Τσανταρλή). Κοντά στις όχθες του ήταν χτισμένη η Πέργαμος: 7.8.8
Καιναί (πόλη): Η αρχαία Ασσυριακή πόλη Ασσούρ (Assur), στη δυτική όχθη τού ποταμού Τίγρη, βόρεια τής συμβολής του με τον ποταμό Μικρό ή Κάτω Ζαμπ (Zab, Κάπρο) στο σημερινό Ιράκ, που πηγάζει από το βορειοδυτικό Ιράν και έχει μήκος 402 χλμ, κοντά στο Αλ Σιρκάτ (Al-Shirqat): 2.4.28
Κάλπη (λιμένας): Ακτή στον Εύξεινο Πόντο δυτικά από τις εκβολές τού Σαγγάριου ποταμού, 50 περίπου χλμ βορειοανατολικά τής ομώνυμης τουρκικής πόλης (Sakarya-Adapazarı), στη μέση τής απόστασης μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Ηράκλειας Ποντικής, με σημερινό όνομα Κέρπε Λιμάνι (Kerpe Limani): 6.2.13, 6.2.17, 6.3.2, 6.3.10, 6.3.16, 6.3.24, 6.4.1, 6.4.3
Καππαδοκία (σατραπεία): Ηπειρωτική περιοχή τής κεντρικής Μικράς Ασίας, που συνόρευε προς βορρά με τη Φρυγία, τον Πόντο και την Ελάσσωνα Αρμενία, προς νότο με την Κιλικία και τη Συρία, δυτικά με τη Λυκαονία και ανατολικά με την Αρμενία: 1.2.20, 1.9.7, 7.8.25
Καρδούχοι (λαός): Πρόγονοι των σημερινών Κούρδων ή τουλάχιστον αρχικός πυρήνας τού Ιρανόφωνου αυτού λαού, που κατοικεί σε εφαπτόμενες περιοχές τής βόρειας Συρίας, τού βόρειου Ιράκ, τού βορειοδυτικού Ιράν και τής νοτιοανατολικής Τουρκίας: 3.5.15-17, 4.1.2, 4.1.4, 4.1.8-11, 4.2.1, 4.2.7, 4.3.1-2, 4.3.7, 4.3.24, 4.3.26-27, 4.3.30, 4.4.1, 7.8.25
Κάρσος (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Μαρκάζ (Markaz su) στην Κιλικία, στην περιοχή των Πυλών Κιλικίας-Συρίας, το τότε σύνορο μεταξύ των δύο αυτών σατραπειών: 1.4.4
Καστωλός (πόλη): Πόλη (και ποταμός;) τής Λυδίας. Το Καστωλού πεδίον ήταν το σημείο συγκέντρωσης τού περσικού στρατού σε περιπτώσεις συναγερμού. Η πεδιάδα δεν έχει προσδιοριστεί με βεβαιότητα, αλλά πρέπει να βρισκόταν όχι μακριά από τις Σάρδεις, κοντά στην περσική βασιλική οδό. Σύμφωνα με επιγραφές είναι πιθανώς η πεδιάδα τού Μπουρτσάκ (Burçak) γύρω από τον ποταμό Σογούτ (Söğüt çayı). Στην περίπτωση αυτή η πόλη Καστωλός πρέπει να συμπίπτει με το σημερινό Μπεμπεκλί (Bebekli): 1.1.2, 1.9.7
Καΰστρου Πεδίον (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Φρυγίας, στην περιοχή τής σημερινής πόλης Τσάι (Çay), 45 περίπου χλμ νοτιοανατολικά τού Αφυόν (Afyon), στα νότια τής λεκάνης τής λίμνης Εμπέρ (Eber Gölü): 1.2.11-12
Κελαιναί (πόλη): Πόλη τής Φρυγίας στη Μικρά Ασία, στην περιοχή τής σημερινής τουρκικής πόλης Ντινάρ (Dinar) στην περιφέρεια τού Αφιόν Καραχισάρ. Στη θέση της ιδρύθηκε αργότερα από τον Αντίοχο Α’ Σωτήρα, βασιλιά (281–261 π.Χ.) τής ελληνιστικής αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, η Απάμεια Κιβωτός: 1.2.7-9
Κεντρίτης (ποταμός): Ο σημερινός Μποτάν (Botan Çayı), ο βυζαντινός Ζίρμας, παραπόταμος τού ποταμού Τίγρη, στην επαρχία Σιρτ (Siirt) τής νοτιοανατολικής Τουρκίας: 4.3.1
Κεράμων Αγορά (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Φρυγίας, η τελευταία από Κελαινές προς Μυσία, σε θέση 45 περίπου χλμ νοτιοανατολικά τού Ουσάκ (Uşak), στην κατεύθυνση τού Χοτζαλάρ (Hocalar): 1.2.10
Κερασούντιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Κερασούντας: 5.7.13, 5.7.17-18, 5.7.20. 5.7.22, 5.7.25, 5.7.30
Κερασούς (πόλη): Η σημερινή Γκίρεσουν (Giresun) στην τουρκική ακτή τού Ευξείνου Πόντου. Αρχαιότατη ελληνική πόλη, που ιδρύθηκε τον 7ο π.Χ. αιώνα από Σινωπείς: 5.3.2, 5.4.1, 5.5.10, 5.7.16, 5.7.17, 5.7.19, 5.7.26, 5.7.30
Κερτωνός (πόλη): Η θέση τής πόλης αυτής δεν έχει επιεβαιωθεί. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για το Κυτώνιον, τόπο μεταξύ Μυσίας και Λυδίας: 7.8.7
Κιλικία (χώρα): Η νοτιοανατολικότερη αρχαία παράλια περιοχή τής Μικράς Ασίας (απέναντι από την Κύπρο), που συνόρευε δυτικά με την Παμφυλία και την Πισιδία, βόρεια με τη Λυκαονία και την Καππαδοκία, ανατολικά με την Κομμαγηνή και νότια και νοτιοανατολικά με τη Συρία. 1.2.12, 1.2.21, 1.2.23, 1.4.1, 1.4.4-5, 3.1.10, 7.8.25
Κιλικίας και Συρίας Πύλες: Διάβαση τού όρους Άμανος τής αρχαιότητας, τής σημερινής οροσειράς Νουρ (Nur Dağları), η μόνη πρόσβαση μεταξύ Κιλικίας και αρχαίας Συρίας. Το σημερινό όνομα τού περάσματος είναι Μαρκάζ Καλασί (Markaz Kalasi): 1.4.4
Κίλικες (λαός): Οι κάτοικοι τής Κιλικίας. 1.2.12, 1.2.14, 1.2.18, 1.2.20, 1.2.25, 1.4.4
Κολοσσαί (πόλη): Αρχαία πόλη τής Φρυγίας, αργότερα γνωστή επίσης ως Χώναι (ή Χωναί), επί τού Λύκου ποταμού (σήμερα Τσουρουκσού, Çürüksu), παραπόταμου τού Μαιάνδρου ποταμού. Ο αρχαιολογικός της χώρος, κοντά στη σημερινή πόλη Χόναζ (Honaz), 18 χλμ νοτιοανατολικά τής Λαοδίκειας, δεν έχει ανασκαφεί: 1.2.6
Κολχίς (σατραπεία): Η σημερινή δυτική Γεωργία στα παράλια τού Ευξείνου Πόντου, τα οποία αποικίστηκαν από τούς Έλληνες με σημαντικότερες πόλεις τη Φάσι (σήμερα Poti, Πότι) και τη Διοσκουριάδα (σήμερα Suchumi, Σουχούμι). Την εποχή τού βιβλίου η Κολχίδα ήταν περσική σατραπεία, που περιλάμβανε και την περιοχή τής Τραπεζούντας και τής Κερασούντας τού Πόντου: 4.8.22
Κόλχοι (λαός): Ο λαός τής Κολχίδας, στο βιβλίο οι ντόπιες φυλές που κατοικούσαν νότια και ανατολικά τής Τραπεζούντας: 4.8.8-9, 4.8.22-23, 5.2.1-2, 5.3.2, 5.7.2, 7.8.25
Κομανία (χώρα): Παράκτια περιοχή τής δυτικής Κασπίας, το σημερινό Νταγκεστάν (Dagestan), που ανήκει ως αυτόνομη δημοκρατία στη Ρωσική Ομοσπονδία και συνορεύει προς νότο με το Αζερμπαϊτζάν και δυτικά με την Τσετσενία και τη Γεωργία: 7.8.15
Κορσωτή (πόλη): Το Τελ Μπαγούζ (Tell Baghouz) στη Συρία, κοντά στην ανατολική όχθη τού Ευφράτη, στα σύνορα Συρίας-Ιράκ: 1.5.4
Κοτύωρα (πόλη): Το σημερινό Ορντού (Ordu) στην τουρκική ακτή τού Ευξείνου Πόντου. Η πόλη ιδρύθηκε τον 8ο π.Χ. αιώνα από Μιλήσιους Έλληνες, που ίδρυσαν μια σειρά από αποικίες κατά μήκος τής ακτής τού Πόντου: 5.5.3-4
Κοτυωρίτες (λαός): Οι κάτοικοι των Κοτυώρων: 5.5.7, 5.5.10, 5.5.19, 5.5.25, 5.5.5, 5.5.11, 5.8.23
Κρήτες (λαός): Οι κάτοικοι τής Κρήτης: 3.4.15, 5.2.32
Κύδνος (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Μπερντάν (Berdan) τής Τουρκίας, που έχει μήκος 124 χλμ, πηγάζει από την οροσειρά τού Ταύρου, περνά από την πόλη τής Ταρσού και χύνεται στη Μεσόγειο: 1.2.23
Κύζικος (πόλη): Αρχαία μικρασιατική πόλη, αποικία των Μιλήσιων, στη Μικρά Φρυγία (Μυσία), κοντά στην Προποντίδα. Από τις σπουδαιότερες ελληνικές πόλεις τής Μικράς Ασίας, ξακουστή για την αλιεία και το νόμισμά της, τούς στατήρες της από ήλεκτρο (κυζικηνοί). Στα ανοιχτά της ο Αλκιβιάδης καταναυμάχησε τούς Λακεδαιμόνιους το 410 π.Χ.: 7.2.5
Λαμψακηνοί (λαός): Οι κάτοικοι τής Λαμψάκου: 7.8.3
Λάμψακος (πόλη): Αρχαία ελληνική αποικία των Μιλήσιων και των Φωκαέων, χτισμένη σε στρατηγική θέση στις ακτές τού Ελλησπόντου στην βόρεια Τρωάδα. Στην θέση της σήμερα υπάρχει η ομώνυμη τουρκική πόλη Λάψεκι (Lapseki): 7.8.1, 7.8.6
Λάρισα (πόλη): Η αρχαία Ασσυριακή Νιμρούντ (Nimrud), νότια της Νινευή επί τού ποταμού Τίγρη. Τα ερείπιά της υπάρχουν περίπου 30 χλμ νοτιοανατολικά τής Μοσούλης (Mosul) στο σημερινό Ιράκ: 3.4.7
Λυδία (σατραπεία): Ύστερα από την κατάλυση τής αυτοκρατορίας τής Λυδίας από τον Κύρο Β’ τον Μεγάλο, η Λυδία έγινε Περσική σατραπεία με πρωτεύουσα τις Σάρδεις. Όριά της ήσαν δυτικά το Αιγαίο πέλαγος, βόρεια η Μυσία, ανατολικά η Φρυγία και νότια η Καρία: 1.2.1, 1.2.5, 1.9.7, 3.5.15, 7.8.20, 7.8.25
Λυδοί (λαός): Οι κάτοικοι τής Λυδίας: 3.1.31
Λυκάονες (λαός): Λαός τής Μικράς Ασίας, κάτοικοι τής Λυκαονίας, που βρίσκονταν σε διαρκή σχεδόν εξέγερση εναντίον τής περσικής εξουσίας: 1.2.19, 3.2.23
Λυκαονία (χώρα): Ηπειρωτική περιοχή τής κεντρικής δυτικής Μικράς Ασίας, μεταξύ Φρυγίας, Καππαδοκίας, Κιλικίας και Πισιδίας: 7.8.25
Λύκος (ποταμός): Ο σημερινός Κίλιτς (Kılıç su). Πηγάζει στην αρχαία ανατολική Βιθυνία, ρέει προς τα δυτικά και χύνεται στον Εύξεινο Πόντο στην περιοχή τής Ηράκλειας Ποντικής (σήμερα Καραντενίζ Ερεγλί, Karadeniz Ereğli): 6.4.3
Μάγνητες (λαός): Αρχαίος ελληνικός λαός που κατοικούσε στην περιοχή τού Πηλίου και τής Όσσας, στην ανατολική Θεσσαλία: 6.1.7
Μαίανδρος (ποταμός): Ο σημερινός Μπουγιούκ Μεντερές (Büyük Menderes), ποταμός τής νοτιοδυτικής Τουρκίας, που πηγάζει κοντά στις αρχαίες Κελαινές τής Φρυγίας (σήμερα Ντινάρ, Dinar), ρέει δυτικά και χύνεται στο Αιγαίο κοντά στην αρχαία ιωνική πόλη Μίλητο: 1.2.5, 1.2.7-8
Μακίστιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Μακίστου, πόλης τής αρχαίας Ήλιδας στην περιοχή τού σημερινού Καϊάφα: 7.4.16
Μάκρωνες (λαός): Αρχαίος λαός νότια τής Τραπεζούντας: 4.7.27, 4.8.1, 4.8.3, 4.8.5, 4.8.7-8, 5.5.18, 7.8.25
Μαντινείς (λαός): Οι κάτοικοι τής Μαντινείας, αρχαίας πόλης τής Αρκαδίας στα σύνορα τής Αργολίδας, νότια τού Ορχομενού και βόρεια τής Τεγέας: 6.1.11
Μάρδοι (λαός): Φυλές στην Αρμενία, τη Μηδία και την Υρκανία, νότια τής Κασπίας Θάλασσας, στην περιοχή των σημερινών βουνών Ελμπούρζ (Elburz) τού βόρειου Ιράν: 4.3.4
Μαριανδυνοί (λαός): Λαός των βόρειων παραλίων τού Ευξείνου Πόντου στην περιοχή τής Ηράκλειας Ποντικής: 6.2.1
Μαρσύας (ποταμός): Μικρός ποταμός στις αρχαίες Κελαινές, που χυνόταν στον Μαίανδρο, ο οποίος επίσης πήγαζε εκεί: 1.2.8
Μαρώνεια (πόλη): Ελληνική αποικία στη Θράκη, σήμερα στον νομό Έβρου, διάσημη για το κρασί της, που ιδρύθηκε από τη Χίο περί το 540 π.Χ.: 7.3.16
Μάσκας (ποταμός): Ποταμός που περιέβαλλε την αρχαία πόλη Κορσωτή (Tell Baghouz) τής Συρίας, πιθανότατα εξαφανισμένο πια κανάλι: 1.5.4
Μέγαρα (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη-κράτος: 1.2.3, 1.4.7
Μεγαρείς (λαός): Οι κάτοικοι των Μεγάρων: 1.2.3, 6.2.1
Μεθύδριον (πόλη): Αρχαία πόλη τής Αρκαδίας. Η θέση της έχει βρεθεί και ανασκαφεί ανάμεσα στα χωριά Πυργάκι και Μεθύδριο, 5 χλμ απο την Βυτίνα: 4.1.27, 4.6.20, 4.7.9, 4.7.12
Μελανδίτες (λαός): Λαός τής Θράκης: 7.2.32
Μέσπιλα (πόλη): Το βορειοδυτικό τμήμα τής αρχαίας ασσυριακής Νινευή, απέναντι από τη Μοσούλη, 30 περίπου χλμ πάνω από τη Λάρισα (Νιμρούντ). Το κύκλωμα των τειχών τής Νινευή λεγόταν ότι είχε μήκος περίπου 90 χλμ. Καταλήφθηκε από τον Κύρο Β’ τον Μεγάλο το 558 π.Χ.: 3.4.10
Μηδία (σατραπεία): Περιοχή τού σημερινού δυτικού Ιράν, που αποτέλεσε το κέντρο αυτοκρατορίας στο διάστημα μεταξύ τής νέο-ασσυριακής (911-612 π.Χ.) και τής περσικής (549-330 π.Χ.) αυτοκρατορίας: 2.4.27, 3.5.15, 7.8.25
Μηδίας τείχος: Πρέπει να αναπτυσσόταν στο σημείο όπου είναι μικρότερη η απόσταση μεταξύ των δύο σχεδόν παράλληλα ρεόντων ποταμών. Αρχαίες οχυρώσεις έχουν ανακαλυφθεί από το Ουμ Ραούς επί τού Ευφράτη μέχρι το Ισταμπαλάτ επί τού Τίγρη: 1.7.15, 2.4.12
Μήδοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Μηδίας:3.2.25, 3.4.7-8, 3.4.10-11
Μητρόπολη (πόλη): Η πρωτεύουσα των Μοσσυνοίκων: 5.4.15, 5.4.25
Μιλήσιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Μιλήτου: 1.1.11, 1.9.9, 1.10.3
Μίλητος (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη στη δυτική ακτή τής Ανατολίας, στη σημερινή επαρχία Αϊδινιού (Aydin) τής Τουρκίας, κοντά στις εκβολές τού Μαιάνδρου ποταμού. Πριν από την Περσική εισβολή στα μέσα τού 6ου π.Χ. αιώνα, η Μίλητος ήταν η μεγαλύτερη και πλουσιότερη των ελληνικών πόλεων. Η Μίλητος υπήρξε σημαντικό κέντρο τής φιλοσοφίας και τής επιστήμης, παράγοντας άνδρες όπως ο Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης. Τον 6ο π.Χ. αιώνα η Μίλητος είχε ήδη ιδρύσει θαλάσσια αυτοκρατορία με πολλές αποικίες, κυρίως στον Εύξεινο Πόντο, όπως οι Αμισός, Απολλωνία, Διοσκουριάς, Θεοδοσία, Ιστρία, Οδησσός, Ολβία, Παντικάπαιον, Πιτυούς, Σινώπη, Τάναϊς, Τόμις, Τύρα, Τραπεζούς, Φαναγόρεια, Φάσις κλπ.:1.1.7, 1.2.3, 1.4.2
Μοσσύνοικοι (λαός): Οι «κατοικούντες σε ξύλινους πύργους». Ονομασία που απέδωσαν οι Έλληνες σε ορεινό λαό τού Ευξείνου Πόντου δυτικά τής Τραπεζούντας: 5.4.2-5, 5.4.8, 5.4.15, 5.4.27-28, 5.4.30, 5.4.32, 5.5.1, 7.8.25
Μυρίανδος (ή Μυρίανδρος, πόλη): Αρχαία φοινικική πόλη και λιμάνι, 22 χλμ νότια τής σύγχρονης πόλης Ισκεντερούν (İskenderun, Αλεξανδρέττα) τής νοτιοδυτικής Τουρκίας: 1.4.6
Μυσία (χώρα): Αρχαία χώρα τής Μικράς Ασίας, μεταξύ τής Προποντίδας και τού Ελλησπόντου στο βορρά και τού Αιγαίου στα δυτικά. Ανατολικό όριο τής Μυσίας προς τη Βιθυνία ήταν ο ποταμός Ρύνδακος. Όριό της προς νότο και τη Λυδία ήταν ο Κάϊκος ποταμός και το όρος Τήμνος. Η έκταση από τον Ελλήσποντο μέχρι τη Βιθυνία ονομαζόταν και Ελλησποντιακή Φρυγία ή Μικρή Φρυγία. Στα δυτικά τής Μυσίας εκτεινόταν η ομηρική Τρωάς. Στα παράλια τής Μυσίας στο Αιγαίο εκτεινόταν η Αιολίδα με τις δώδεκα αιολικές πόλεις της και στα ανατολικά η Μεγάλη Μυσία, η κυρίως Μυσία, σε αντίθεση με τη Μικρή Μυσία, την οποία αποτελούσαν η Ελλησποντιακή Φρυγία μαζί με τη Τρωάδα: 1.2.10, 7.8.7
Μυσοί (λαός): Οι κάτοικοι τής Μυσίας: 1.6.7, 1.9.14, 2.5.13, 3.2.23-24, 5.2.29-30, 5.2.32, 6.1.9, 6.1.12
Νέον Τείχος (πόλη): Οχυρωμένη πόλη στη βόρεια ακτή τής Προποντίδας, νότια τής Βισάνθης. Ιδρύθηκε από τη Βισάνθη ή από τη Σάμο και από τα τέλη τού 5ου π.Χ. αιώνα βρισκόταν στα χέρια των Οδρυσών. Λέγεται ότι είχε δοθεί προσωρινά στον Αλκιβιάδη:7.5.8
Οδρύσες (λαός): Ισχυρή Θρακική φυλή που κατοικούσε κυρίως στην άνω πεδιάδα τού Έβρου ποταμού, στη σημερινή Βουλγαρική Θράκη: 7.2.32, 7.3.16, 7.4.21, 7.5.2, 7.5.15, 7.7.2, 7.7.11
Οιταίοι (λαός): Αρχαίος ελληνικός λαός, εγκατεστημένος στην ορεινή περιοχή τής Οίτης: 4.6.20
Ολυμπία (πόλη): Η αρχαία πόλη τής Ήλιδας και των Ολυμπιακών αγώνων: 5.3.7, 5.3.11
Ολύνθιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Ολύνθου: 1.2.6
Όλυνθος (πόλη): Αρχαία πόλη τής Χαλκιδικής σε απόσταση 10 χλμ από την Ποτείδαια: 7.4.7
Ορχομενός (πόλη): Αρκαδική πόλη βόρεια τής Μαντινείας, σε ακρόπολη που δέσποζε πάνω από τις πεδιάδες τού σημερινού Λεβιδιού και τής Κανδύλας: 2.5.37, 2.5.39, 3.2.4, 4.8.18, 7.1.40, 7.5.4
Οφρύνιον (πόλη): Μικρή πόλη στα βόρεια τής Τρωάδας, κοντά στη λίμνη Πτελεό, μεταξύ Δαρδάνου και Ροίτειου: 7.8.5
Παρθένιον (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη βορειοανατολικά τής Περγάμου, τα ερείπια τής οποίας εντοπίστηκαν το 1912 σε πλαγιά τού ομωνυμου βουνού: 7.8.15, 7.8.21
Παρθένιος (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Μπαρτίν (Bartın) τής βόρειας Τουρκίας, που χύνεται στον Εύξεινο Πόντο βορειοανατολικά τής Ηράκλειας Ποντικής (Karadeniz Ereğli): 5.6.9, 6.2.1
Πάριον (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη τής βορείας Μυσίας, στην πεδιάδα τής Αδράστειας, ανατολικά τού βορείου στομίου τού Ελλησπόντου, επί τής ασιατικής (νότιας) ακτής τής Προποντίδας. Η πόλη υπήρξε αποικία τής Ερετρίας και τής Πάρου (από την οποία πήρε και το όνομά της). Στη θέση της υπάρχει η τουρκική κωμόπολη Κεμέρ (Kemer): 7.2.7, 7.2.25, 7.3.16, 7.3.20
Παρρασία (περιοχή): Περιοχή τής αρχαίας Αρκαδίας στη λεκάνη τού Αλφειού: 4.1.27
Παρράσιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Παρρασίας: 1.1.2, 4.7,8, 6.2.7, 6.2.9, 6.5.2
Παρυσάτιδος κώμαι: Τα χωριά αυτά τοποθετούνται δίπλα στον Τίγρη, 12 περίπου χλμ βόρεια τής σημερινής πόλης Μπαϊτζί και 35 περίπου χλμ νότια τής συμβολής τού Μικρού Ζαμπ με τον Τίγρη: 2.4.27
Παφλαγόνες (λαός): Οι κάτοικοι τής Παφλαγονίας: 1.8.5, 5.5.12, 5.5.22, 5.6.3, 5.6.6, 6.1.1, 6.1.5, 6.1.11, 6.1.13-14
Παφλαγονία (χώρα): Αρχαία χώρα τής Μικράς Ασίας μεταξύ Ευξείνου Πόντου, ποταμού Άλυος (ανατολικά), Βιθυνίας (δυτικά) και Φρυγίας (προς νότο). Στα παράλιά της υπήρχαν ελληνικές αποικίες, με σημαντικότερη τη Σινώπη: 5.5.5, 5.6.1, 6.1.1-2, 6.1.14-15. 7.8.25
Πέλται (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Φρυγίας, στην περιοχή τής σημερινής πόλης Ισικλί (Işıklı), 55 περίπου χλμ νοτιοανατολικά τού Ουσάκ (Uşak): 1.2.10
Πέργαμος (πόλη): Αρχαία πόλη τής Μυσίας στη Μικρά Ασία, σήμερα η τουρκική Μπέργκαμα (Bergama), χτισμένη πάνω σε λόφο, μέσα σε εύφορη κοιλάδα, που εκτεινόταν προς τα δυτικά μέχρι τις ακτές τού κόλπου Ελαίας και τού Αδραμμυτίου, απέναντι απο τη Λέσβο: 7.8.7, 7.8.23
Περίνθιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Περίνθου: 7.2.8, 7.2.11
Πέρινθος (πόλη): Σημαντική πόλη τής Ευρωπαϊκής Θράκης επί τής βόρειας ακτής τής Προποντίδας, που ιδρύθηκε από τούς Σάμιους περί το 559 π.Χ. και βρισκόταν 35 περίπου χλμ δυτικά τής Σηλυμβρίας, πάνω σε μικρή χερσόνησο. Αργότερα ονομάστηκε Ηράκλεια ή Ηράκλεια Πέρινθος, ενώ το όνομα Ηράκλεια έχει και σήμερα στα τουρκικά (Marmara Ereğlisi): 2.6.2, 7.2.8, 7.2.11-12, 7.2.28, 7.2.13, 7.4.1, 7.6.24
Πισίδες (λαός): Οι κάτοικοι τής αρχαίας Πισιδίας: 1.1.11, 1.2.1, 1.9.14, 2.5.13, 3.1.9, 3.2.23
Πισιδία (χώρα): Αρχαία περιοχή τής Μικράς Ασίας, στη σημερινή νοτιοδυτική Τουρκία, που συνόρευε με τη Φρυγία προς βορρά, με τη Λυκία και την Παμφυλία προς νότο, με την Καρία δυτικά και με την Λυκαονία και την Κιλικία ανατολικά: 1.2.4
Πύλαι (τοποθεσία): Στενωπός τού Ευφράτη κοντά στο Τελ Ασουάντ (Tell Aswad) τού Ιράκ, 22 χλμ νότια τής Χαρμάνδης (Χιτ, Hit): 1.5.5
Πύραμος (ποταμός): Ο σημερινός Τζεϊχάν (Ceyhan) στη νότια Τουρκία. Πηγάζει στην περιοχή τής αρχαίας Καταονίας, κοντά στην αρχαία Αραβησσό (σήμερα Αφσίν, Afşin), στον ανατολικό Ταύρο, στην επαρχία Καραμάν Μαράς (Kahramanmaraş), έχει μήκος 509 χλμ και χύνεται στη Μεσόγειο απέναντι από την Κύπρο, νότια από τα Άδανα τής Κιλικίας: 1.4.1
Ρόδιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Ρόδου:3.3.16-17, 3.4.15-16, 3.5.8
Σαλμυδησσός (πόλη): Αρχαιότατη πόλη των Μελινοφάγων Θρακών στα παράλια τού Ευξείνου Πόντου: 7.5.12
Σάμος (νησί): Ιωνική πόλη-κράτος. Την εποχή τού Ξενοφώντος υπαγόταν στη σατραπεία τής Λυδίας: 1.7.5
Σάρδεις (πόλη): Πρωτεύουσα τού αρχαίου βασιλείου τής Λυδίας, μία από τις σημαντικότερες πόλεις τής Περσικής Αυτοκρατορίας. Βρισκόταν στη μέση τής κοιλάδας τού Έρμου ποταμού (σήμερα Γκεντίζ, Gediz), σε απόσταση τεσσάρων περίπου χλμ, στους πρόποδες τού όρους Τμώλος (σήμερα Μποζντάγ, Bozdağ), απότομη και ψηλή παραφυάδα τού οποίου αποτελούσε την ακρόπολη. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σήμερα στο χωριό Σαρτ (Sart), κοντά στο Σαλιχλί (Salihli), στην επαρχία Μανίσα (Manisa, αρχαία Μαγνησία) τής Τουρκίας, κοντά στον αυτοκινητόδρομο Άγκυρας-Σμύρνης, σε απόσταση 72 χλμ από τη Σμύρνη. Κατά τους περσικούς χρόνους οι Σάρδεις ήσαν το διοικητικό κέντρο τής Μικράς Ασίας. Από την πόλη διερχόταν η βασιλική οδός, που ξεκινούσε από τα Σούσα τής Περσίας και κατέληγε στην παραθαλάσσια Έφεσο τής Ιωνίας: 1.2.1-3, 1.2.5, 1.6.6, 3.1.8
Σελινούς (ποταμός): Ο μικρός ποταμός που διέρρεε την αρχαία Έφεσο. Επίσης μικρός ποταμός που διέρρεε την αρχαία Σκιλλούντα τής Τριφυλλίας: 5.3.8
Σηλυμβρία (πόλη): Σημαντική πόλη τής Θράκης επί τής βόρειας ακτής τής Προποντίδας. Ήταν αποικία των Μεγαρέων και ιδρύθηκε σε θέση προγενέστερου θρακικού οικισμού. Στη θέση της υπάρχει σήμερα η ομώνυμη τουρκική πόλη Σιλίβρι (Silivri): 7.2.28, 7.5.15
Σικυών (πόλη): Αρχαία πόλη δυτικά τής Κορίνθου, στη θέση τού σημερινού Κιάτου: 3.4.47
Σινωπείς (λαός): Οι κάτοικοι τής Σινώπης: 4.8.22, 5.3.2, 5.5.3, 5.5.8, 5.5.10, 5.5.13, 5.5.24-25, 5.6.1, 5.6.11-12, 5.6.19, 5.6.21, 5.6.26, 5.6.31, 6.1.15
Σινώπη (πόλη): Η σημερινή Σινόπ (Sinop) επί τής τουρκικής ακτής τού Ευξείνου Πόντου. Η πόλη ιδρύθηκε το 630 π.Χ. από τούς Μιλήσιους. Κατά τούς αρχαίους χρόνους η Σινώπη κατέστη η πιο ευημερούσα αρχαιοελληνική εγκατάσταση στον Εύξεινο Πόντο, καθώς αποτελούσε τον τερματικό σταθμό τής μεγάλης διαδρομής των καραβανιών, που έφταναν από τον Ευφράτη μέσω τής Πτερίας στη Μαύρη Θάλασσα, μεταφέροντας προϊόντα τής Κεντρικής Ασίας και τής Καππαδοκίας: 5.3.2, 5.5.3, 5.5.7-8, 5.5.13, 5.5.24, 5.6.10, 5.6.13, 5.6.19, 5.6.31, 6.1.15
Σιττάκη (πόλη): Πρωτεύουσα τής Σιττακηνής επαρχίας τής Ασσυρίας πριν από την περσική κατάκτηση. Τοποθετείται στα ερείπια τής Τουλούλ αλ Μουζαϊλι (Tulul Mujaili), 15 χλμ βορειοανατολικά τής Κτησιφώντος, στην περιφέρεια τής Βαγδάτης: 2.4.13
Σκιλλούς (πόλη): Αρχαία πόλη τής Τριφυλλίας στην περιοχή τής Ήλιδας, ερείπια τής οποίας υπάρχουν σε απόσταση 3,5 χλμ από την Ολυμπία, στην απέναντι πλευρά τού Αλφειού. Το 572 π.Χ. οι Ηλείοι κατέστρεψαν την Σκιλλούντα. Μεταξύ 392 και 387 π.Χ. οι Σπαρτιάτες, έχοντας το 400 π.Χ. αναγκάσει τούς Ηλείους να αποκηρύξουν την κυριαρχία τους επί τής πόλης, αποίκισαν τη Σκιλλούντα και την έδωσαν στη συνέχεια στον Ξενοφώντα, που ήταν τότε εξόριστος από την Αθήνα: 5.3.7-8
Σκυθηνοί (λαός): Προφανώς Σκυθικός λαός, ο προσδιορισμός τού οποίου έχει σχέση με τον προσδιορισμό τής πόλης Γυμνιάς: 4.7.18, 4.8.1
Σόλοι (πόλη): Αρχαία ελληνική πόλη στην Κιλικία, στην απέναντι (δυτική) πλευρά τού κόλπου τής Ισσού. Ήταν αποκία τής Ρόδου και ιδρύθηκε περί το 700 π.Χ.. Ο αρχαιολογικός της χώρας βρίσκεται στη σημερινή τουρκική πόλη Μεζιτλί (Mezitli): 1.2.24
Σούσα (πόλη): Πανάρχαια πόλη, 250 χλμ ανατολικά τού ποταμού Τίγρη. Με την κατάκτησή της από τον Κύρο Β’ τον Μεγάλο (540 π.Χ.) έγινε μια από τις τέσσερις πρωτεύουσες τής Περσικής αυτοκρατορίας (Πασαργάδες, Βαβυλών, Σούσα, Εκβάτανα): 2.4.25, 3.5.15
Σπάρτη (πόλη-κράτος): Η κυρίαρχη ελληνική πόλη-κράτος την εποχή τού βιβλίου, δηλαδή την εποχή μετά την ήττα τής Αθήνας από τη Σπάρτη στον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431-404 π.Χ.): 2.6.4, 7.2.5
Σπαρτιάτες (λαός): Οι κάτοικοι τής Σπάρτης: 1.1.9, 1.2.9, 1.2.21, 1.4.2-3, 2.1.3, 2.15, 2.5.31, 2.6.2, 3.1.5, 3.2.1, 3.2.37, 4.1.18, 4.6.14, 4.7.6, 4.7.15, 4.8.25, 5.1.15, 5.3.7, 6.1.26-27, 6.1.30, 6.1.32, 6.2.9, 6.2.13, 6.4.18, 6.6.7, 6.6.9, 6.6.12-13, 6.6.18, 6.6.29, 6.6.34, 7.1.2, 7.1.25-28, 7.2.2, 7.2.29, 7.2.37, 7.3.8, 7.3.38, 7.6.1-2, 7.6.4, 7.6.7, 7.6.9, 7.6.24, 7.6.33-34, 7.6.37, 7.6.39-40, 7.6.43-44, 7.7.10, 7.7.12, 7.7.15, 7.7.17, 7.7.19, 7.7.31, 7.7.44, 7.8.23
Στυμφάλιοι (λαός): Οι Αρκάδες κάτοικοι τού αρχαίου Στύμφαλου: 3.1.31, 4.4.19, 4.7.13, 5.2.16, 6.1.30, 6.2.7, 7.8.19
Στύμφαλος (πόλη): Αρχαία πόλη τής βορειοανατολικής Αρκαδίας, στα σημερινά όρια τού νομού Κορινθίας. Η αρχαία ακρόπολη ήταν χτισμένη σε ακρωτήριο που εκτεινόταν μέσα στην ομώνυμη λίμνη, γνωστή από τον μύθο τού Ηρακλή με τις Στυμφαλίδες όρνιθες: 1.1.11, 1.2.3, 2.5.37, 3.1.31, 4.1.27, 4.4.19, 4.7.9, 4.7.13, 5.2.15, 6.1.30, 6.2.7, 6.4.10, 7.8.18
Συρακούσιοι (λαός): Οι κάτοικοι των αρχαίων Συρακουσών, ελληνικής αποικίας στη Σικελία: 1.2.9, 1.10.14
Συρία (σατραπεία): Σατραπεία τής Περσικής αυτοκρατορίας την εποχή τού Ξενοφώντος, που περιλάμβανε τα εδάφη των σημερινών χωρών Συρία, Ιορδανία, Λίβανος, Ισραήλ, καθώς και νότιο τμήμα τής Τουρκίας: 1.4.4, 1.4.6, 1.4.10, 1.4.19, 7.8.25
Σύριοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Συρίας: 1.4.9
Τάοχοι (λαός): Αρχαίος Γεωργιανός λαός τής ορεινής περιοχής τού Ευξείνου Πόντου μεταξύ των σημερινών πόλεων Αρνταχάν, Καρς, Ερζερούμ και Ισπίρ: 4.4.18, 4.6.5, 4.7.1, 4.7.17, 5.5.17
Ταρσός (πόλη): Αρχαία πόλη τής Κιλικίας, αργότερα γενέτειρα τού Αποστόλου Παύλου. Στη θέση της υπάρχει σήμερα η ομώνυμη τουρκική πόλη Ταρσούς (Tarsus): 1.2.23, 1.2.25-26, 1.3.1
Τευθρανία (περιοχή): Άλλη ονομασία τού νοτιότερου τμήματος τής Μυσίας, τής περιοχής τής Περγάμου: 2.1.3, 7.8.17
Τηλεβόας (ποταμός): Ο σημερινός Μουράτ Σου (Murat Su) ή Ανατολικός Ευφράτης, ποταμός μήκους περίπου 650 χλμ, που αποτελεί τη μια από τις δύο πηγές τού Ευφράτη: 4.4.3
Τημνίτες (λαός): Οι κάτοικοι τής Τήμνου, μικρής αρχαίας ελληνικής πόλης τής Αιολίδας κοντά στον Έρμο ποταμό, στην περιοχή τής σημερινής Μενεμένης (Menemen, Μενεμέν), βόρεια τής Σμύρνης: 4.4.15
Τιβαρηνοί (λαός): Λαός τού Ευξείνου Πόντου στην περιοχή των Κοτυώρων (Ordu): 5.5.2-3, 7.8.25
Τίγρης (ποταμός): Ο ανατολικός από τούς δύο μεγάλους ποταμούς που ορίζουν τη Μεσοποταμία (ο δυτικός είναι ο Ευφράτης). Ο Τίγρης έχει μήκος 1.850 χλμ κάι πηγάζει από την οροσειρά τού Ταύρου τής ανατολικής Τουρκίας. Ο ποταμός ρέει στη συνέχεια για 400 χλμ σε τουρκικό έδαφος, πριν γίνει το σύνορο μεταξύ Συρίας και Τουρκίας. Αυτά τα 44 χλμ είναι το μόνο τμήμα τού ποταμού που βρίσκεται στη Συρία. Τα υπόλοιπα 1.418 χλμ βρίσκονται μέσα στο Ιράκ. Η Βαγδάτη, η πρωτεύουσα τού Ιράκ, βρίσκεται στις όχθες τού Τίγρη. Στην αρχαιότητα πολλές μεγάλες πόλεις τής Μεσοποταμίας βρίσκονταν πάνω ή κοντά στον Τίγρη. Ο Τίγρης ενώνεται με τον Ευφράτη κοντά στην Ιρακινή πόλη Βασόρα (Μπάσρα). Ο δίαυλος Σατ αλ-Αράμπ χύνει στις ημέρες μας τα νερά τής συμβολής Τίγρη-Ευφράτη στον Περσικό Κόλπο: 1.7.15, 2.2.3, 2.4.13-14, 2.4.17, 2.4.21-22, 2.4.25, 2.4.28, 3.4.6, 3.5.1, 4.1.2-4, 4.4.3
Τράλλεις (πόλη): Αρχαία πόλη τής Λυδίας, το σημερινό Αϊδίνι (Aydın) τής δυτικής Τουρκίας, στην πεδιάδα τού Μαίανδρου ποταμού: 1.4.8
Τρανίψαι (λαός): Λαός τής Θράκης, ονομαζόμενος επίσης Θρανίψαι ή Νιψαίοι: 7.2.32
Τραπεζούντιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Τραπεζούντας: 4.8.23, 5.1.11, 5.1.15, 5.2.1-2, 5.4.1, 6.6.22-23
Τραπεζούς (πόλη): Η σημερινή Τράμπζον (Trabzon) επί τής τουρκικής ακτής τού Ευξείνου Πόντου. Παραθαλάσσια πόλη κοντά στη νοτιο-ανατολική γωνία τού Ευξείνου Πόντου, που ιδρύθηκε από Έλληνες Μιλήσιους εμπόρους περί το 756 π.Χ. Αποτελούσε μια από τις αποικίες–εμπορικά κέντρα των Μιλησίων, όπως η Σινώπη τού Πόντου και οι Άβυδος και Κύζικος στα Δαρδανέλλια: 4.8.22, 5.2.28, 5.5.10, 5.5.14-15, 6.6.5
Τρωάς (περιοχή): Η περιοχή τής αρχαίας Τροίας, δηλαδή η χερσόνησος που ορίζεται προς βορρά από τον Ελλήσποντο (Δαρδανέλλια) και προς νότο από τον κόλπο τού Αδραμυττίου: 5.6.23-24, 7.8.7
Τυριαίον (πόλη): Πόλη τής αρχαίας Φρυγίας στα σύνορα προς Λυκαονία, στη θέση τής σημερινής πόλης Ιλγκούν (Ilgın), 40 περίπου χλμ ανατολικά τού Ακσεχίρ (Αkşehir): 1.2.14
Υρκάνιοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Υρκανίας, Περσικής σατραπείας στα νότια τής Κασπίας: 7.8.15
Φασιανοί (λαός): Αρχαίος λαός εγκατεστημένος ανατολικά τού Ερζερούμ στην κοιλάδα τού ποταμού Αράξη, ο οποίος στην αρχαιότητα και μεταγενέστερα ονομαζόταν και Φάσις: 4.6.4, 5.6.36, 7.8.25
Φάσις (πόλη): Η Φάσις, σήμερα Πότι (Poti) στη Γεωργία, ιδρύθηκε από τούς αρχαίους Έλληνες περί τα τέλη τού 7ου ή τις αρχές τού 6ου π.Χ. αιώνα δίπλα στο σημείο όπου ο ποταμός Φάσις, ο σημερινός Ριόνι (Rioni), ο κύριος ποταμός τής δυτικής Γεωργίας, χύνεται στον Εύξεινο Πόντο. Ο μύθος τού χρυσόμαλλου δέρατος (Αργοναυτική εκστρατεία, Ιάσων, Μήδεια) τοποθετείται γεωγραφικά στη Φάσι και τον ομώνυμο ποταμό. Η Φάσις υπήρξε ευημερούσα πόλη στο επί τού Ευξείνου Πόντου τέρμα τού αρχαίου δρόμου τού μεταξιού: 5.6.36, 5.7.1, 5.7.5, 5.7.7, 5.7.9
Φάσις (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Ριόνι (Rioni), ο κύριος ποταμός τής δυτικής Γεωργίας, που πηγάζει από τον Καύκασο ρέει προς τα δυτικά και χύνεται στον Εύξεινο Πόντο, περνώντας από την πόλη Πότι (Poti), την αρχαία Φάσι. Ο Ξενοφών γράφοντας Φάσις εννοεί τον ποταμό Αράξη (Aras, Αράς), που έχει μήκος 1.072 χλμ, πηγάζει στη βορειο-ανατολική Τουρκία κοντά στο Ερζερούμ (Erzurum, Θεοδοσιούπολις), διατρέχει την Τουρκία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν, ενώνεται με τον ποταμό Κύρο (Kura, Κούρα) και χύνεται στην Κασπία θάλασσα: 4.6.4
Φλειάσιοι (λαός): Οι κάτοικοι τού Φλειούντος, αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους κοντά στη Νεμέα: 7.8.1
Φοίνικες (λαός): Ο λαός τής Φοινίκης: 1.4.6
Φοινίκη (περιοχή): Περιοχή τής σατραπείας τής Συρίας, που ταυτίζεται με τη σημερινή παράκτια Συρία και τον Λίβανο: 1.4.5, 1.7.12, 7.8.25
Φολόη (βουνό): Απόληξη τού όρους Ερύμανθος (βόρεια τού Αλφειού), που διέσχιζε την αρχαία Πισάτιδα τής Ήλιδας από ανατολικά προς τα δυτικά και χώριζε τα νέρα τού Πηνειού και τού Λάδωνα από εκείνα τού Αλφειού: 5.3.9
Φρυγία (χώρα): Σατραπεία τής Περσικής αυτοκρατορίας στην περιοχή τής βόρειας-κεντρικής Τουρκίας με πρωτεύουσα το Δασκύλιον, o χώρος τού οποίου έχει ανασκαφεί κοντά στην πόλη Ακσακάλ (Aksakal), νότια τής λίμνης Μανυάς (Manyas). Η Φρυγία συνόρευε ανατολικά με τον ποταμό Άλυ, δυτικά με τη Μυσία και τη Λυδία, βόρεια με τη Βιθυνία και την Παφλαγονία και νότια με την Πισιδία και την Καρία: 1.2.6-7, 1.2.13, 1.2.19, 1.9.7, 5.6.24, 6.4.24, 7.8.25
Φύσκος (ποταμός): Ο σημερινός ποταμός Ντιγιάλα (Diyala), που πηγάζει στο Δυτικό Ιράν, έχει μήκος 445 χλμ και χύνεται στον Τίγρη στο Ανατολικό Ιράκ: 2.4.25
Φωκαείς (λαός): Οι κάτοικοι τής Φώκαιας (σήμερα Foça, Φότσα), παραθαλάσσιας πόλης τής Ιωνίας: 1.10.2
Χαλδαίοι (λαός): Οι κάτοικοι τής Χαλδίας, περιοχής τής ανατολικής Τουρκίας μεταξύ Καρς στο βορρά και Βαν στον νότο: 4.3.4, 5.5.17, 7.8.25
Χαλκηδονία (περιοχή, αρχικά Καλχηδονία): Η περιοχή τής Χαλκηδόνας στην ασιατική πλευρά τού Βοσπόρου. Ο Ξενοφών την αναφέρει ως Καλχηδονία με το αρχικό της όνομα: 6.6.38
Χαλκηδών (πόλη, αρχικά Καλχηδών): Αρχαία ελληνική παραθαλάσσια πόλη στη Βιθυνία τής Μικράς Ασίας, απέναντι από το Βυζάντιο. Ιδρύθηκε το 685 π.Χ. από Μεγαρείς, υπό τον Αρχία. Σήμερα αποτελεί τμήμα τής Κωνσταντινούπολης (Ιστάμπουλ) επί τής ασιατικής ακτής και ονομάζεται Καντικιόι (Kadıköy): 7.1.20, 7.2.24, 7.2.26
Χάλος (ποταμός): Ο ποταμός αυτό με τα ιερά ψάρια στο βιβλίο τού Ξενοφώντος έχει ταυτιστεί με τον ποταμό Χαλίμπ (Chalib) ή Κοουέικ (Quweiq), τον ποταμό τού Χαλεπιού τής Συρίας, ο κύριος παραπόταμος τού οποίου στα βουνά τής νοτιοανατολικής Τουρκίας ονομαζόταν Μπαλοκλού Σου (Baloklu su), δηλαδή «ποτάμι των ψαριών»: 1.4.9
Χάλυβες (λαός): Στο βιβλίο εμφανίζονται σε δύο περιοχές: αφενός στην απώτατη σημερινή ανατολική Τουρκία, όπου προφανώς εννοούνται οι Χαλδαίοι και αφετέρου στην περιοχή τού Πόντου μεταξύ Τραπεζούντας και Κερασούντας, όπου ασχολούνταν με τη σιδηρουργία: 4.4.18, 4.5.35, 4.6.5, 4.7.15, 5.5.1, 7.8.25
Χαρμάνδη (πόλη): Αρχαία πόλη στη δυτική όχθη τού Ευφράτη, στη θέση τής σημερινής ιρακινής Χιτ (Hit): 1.5.10, 1.6.1
Χερσόνησος (περιοχή): Η Θρακική Χερσόνησος, η στενή λωρίδα που χωρίζει την Προποντίδα και τον Ελλήσποντο από το Αιγαίο: 1.1.9, 1.3.4, 2.6.2, 5.6.25, 7.1.13, 7.2.2, 7.2.15, 7.3.3, 7.6.14
Χίος (νησί): Ιωνική πόλη-κράτος. Την εποχή τού Ξενοφώντος ανήκε στη σατραπεία τής Λυδίας: 4.1.28, 4.6.20
Χρυσούπολη (πόλη): Αρχαία ελληνική παραθαλάσσια πόλη στη Βιθυνία τής Μικράς Ασίας, βόρεια τής Χαλκηδόνας και απέναντι από το Βυζάντιο. Σήμερα αποτελεί τμήμα τής Κωνσταντινούπολης (Ιστάμπουλ) επί τής ασιατικής ακτής και ονομάζεται Ουσκουντάρ (Üsküdar, Σκουτάρι): 6.3.16, 6.6.38, 7.1.1
Ψάρος (ή Σάρος, ποταμός): ο σημερινός Σεϊχάν (Seyhan) τής Κιλικίας, που έχει μήκος 560 χλμ, κινείται παράλληλα με τον ποταμό Τζεϊχάν (Ceyhan, τον αρχαίο Πύραμο), περνά από την πόλη Άδανα (Adana) και χύνεται στη Μεσόγειο: 1.4.1
Ώπις (πόλη): Αρχαία Βαβυλωνιακή πόλη στην ανατολική όχθη τού Τίγρη ποταμού, κοντά στον ποταμό Φύσκο, τον σημερινό Ντιγιάλα (Diyala). Τοποθετείται στο Ιμάμ Σαϊχ Τζαμπίρ (Imam Shaykh Jabir): 2.4.25